ساخت و ساز یکی از فعالیت‌های پرهزینه و پیچیده در عمران است که نیاز به تنظیم قراردادهای مناسب بین طرفین دارد. قراردادهای مربوط به ساخت و ساز به منظور تعیین حقوق و تعهدات کارفرما و پیمانکار در اجرای پروژه‌های ساختمانی تنظیم می‌شوند. این نوع قراردادها انواع مختلفی دارند که بر اساس شیوه محاسبه مبلغ قرارداد تفاوت دارند. یکی از رایج‌ترین انواع قراردادهای ساختمانی، قرارداد براساس مترمربع زیربنا است.
در قرارداد براساس مترمربع زیربنا، مبلغ قرارداد بر اساس متراژ زیربنای ساختمان تعیین می‌شود. به عبارت دیگر، هر متر مربع از زیربنای ساختمان دارای قیمت مشخصی است که در قرارداد ذکر می‌شود. اما چه مزایا و معایبی برای قرارداد براساس مترمربع زیربنا وجود دارد؟ چه نکاتی را باید در نظر گرفت تا این نوع قرارداد به نفع هر دو طرف باشد؟ در ادامه مقاله، به این سوالات پاسخ خواهیم داد.
قراردادها براساس مترمربع زیربنا:
قرارداد براساس مترمربع زیربنا، یکی از انواع قراردادهای پیمانکاری است که در آن، مبلغ قرارداد بر اساس متراژ زیربنای ساختمان تعیین می‌شود. این نوع قرارداد برای پروژه‌های ساختمانی با متراژ محدود مناسب است. در این قرارداد، کارفرما مشخصات فنی پروژه را تعیین می‌کند و پیمانکار متعهد می‌شود که پروژه را با مشخصات فنی تعیین شده و در مدت زمان مشخص، اجرا کند.
این نوع قرارداد، مزایایی مانند سادگی محاسبه مبلغ قرارداد، امکان مقایسه قیمت‌های پیمانکاران مختلف، کاهش اختلافات ناشی از تغییرات حجم کار و غیره را دارد. اما همچنین معایبی مانند عدم توجه به کیفیت کار، عدم انعطاف‌پذیری در تغییرات طرح، عدم توزیع منصفانه ریسک بین طرفین قرارداد و غیره را نیز دارد.
نکات قراردادها براساس مترمربع زیربنا:
در تنظیم قرارداد براساس مترمربع زیربنا، باید نکات زیر را در نظر گرفت:
مشخصات فنی پروژه:
در ابتدا باید مشخصات فنی پروژه، از جمله نوع ساختمان، متراژ زیربنا، نوع مصالح مصرفی، مشخصات فنی جزئیات ساختمان و غیره، به طور دقیق در قرارداد ذکر شود. این کار باعث می‌شود که انتظارات طرفین قرارداد از کیفیت و مشخصات پروژه مشخص و واضح باشد و احتمال بروز اختلافات کاهش یابد.
قیمت هر متر مربع زیربنا:
قیمت هر متر مربع زیربنا باید با توافق طرفین قرارداد تعیین شود. این قیمت می‌تواند بر اساس عواملی مانند نوع مصالح مصرفی، موقعیت جغرافیایی پروژه، سطح دشواری اجرای پروژه و غیره، تعیین شود. این کار باعث می‌شود که قیمت قرارداد منطبق با شرایط واقعی پروژه باشد و از پرداخت بیش از حد یا کمتر از حد جلوگیری شود.
مدت زمان اجرای پروژه:
مدت زمان اجرای پروژه نیز باید در قرارداد ذکر شود. این مدت زمان باید با توجه به حجم پروژه و نوع مصالح مصرفی، تعیین شود. این کار باعث می‌شود که زمان تحویل پروژه مشخص و قابل پیگیری باشد و از تاخیرهای ناخواسته جلوگیری شود. علاوه بر موارد ذکر شده، ممکن است موارد دیگری نیز در قرارداد براساس مترمربع زیربنا ذکر شود. این موارد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
شرایط پرداخت پیش پرداخت:
در برخی از قراردادها، پیمانکار می‌تواند از کارفرما درخواست کند که قبل از شروع کار، مبلغی را به عنوان پیش پرداخت دریافت کند. این مبلغ می‌تواند به عنوان تضمین انجام کار یا تامین بخشی از هزینه‌های پیمانکار باشد. در این صورت، باید شرایط پرداخت پیش پرداخت، از جمله مبلغ، زمان و روش پرداخت، در قرارداد ذکر شود.
شرایط پرداخت اقساط:
در برخی از قراردادها، پرداخت مبلغ قرارداد به صورت اقساطی انجام می‌شود. در این صورت، باید شرایط پرداخت اقساط، از جمله تعداد، مبلغ، زمان و روش پرداخت هر قسط، در قرارداد ذکر شود. همچنین، باید معیارهای ارزیابی پیشرفت کار و تحویل هر قسط، در قرارداد مشخص شود.
شرایط تضمین حسن انجام کار:
در برخی از قراردادها، پیمانکار می‌تواند از کارفرما درخواست کند که برای تضمین حسن انجام کار، مبلغی را به عنوان تضمین در اختیار پیمانکار قرار دهد. این مبلغ می‌تواند به عنوان جبران خسارت در صورت عدم انجام کار یا انجام کار ناقص یا نامناسب باشد. در این صورت، باید شرایط تضمین حسن انجام کار، از جمله مبلغ، زمان و روش تحویل و بازگشت تضمین، در قرارداد ذکر شود.
شرایط فسخ قرارداد:
در برخی از قراردادها، ممکن است شرایطی برای فسخ قرارداد در صورت عدم انجام تعهدات یا بروز موانع غیرقابل کنترل در اجرای پروژه، در نظر گرفته شود. در این صورت، باید شرایط فسخ قرارداد، از جمله دلایل موجه برای فسخ، زمان و روش اطلاع رسانی، مسئولیت‌های طرفین پس از فسخ و غیره، در قرارداد ذکر شود.
با توجه به مطالب گفته شده، می‌توان گفت که قرارداد براساس مترمربع زیربنا، یکی از انواع قراردادهای پیمانکاری است که مزایا و معایب خاص خود را دارد. بنابراین، در تنظیم این نوع قرارداد، باید نکات مهمی را در نظر گرفت تا از بروز مشکلات و اختلافات جلوگیری شود و حقوق و تعهدات طرفین قرارداد به طور منصفانه تعیین شود.
مراحل اجرای قراردادها براساس مترمربع زیربنا:
قرارداد براساس مترمربع زیربنا، یکی از انواع قراردادهای پیمانکاری است که در آن، مبلغ قرارداد بر اساس متراژ زیربنای ساختمان تعیین می‌شود. این نوع قرارداد برای پروژه‌های ساختمانی با متراژ محدود مناسب است. در این قرارداد، کارفرما مشخصات فنی پروژه را تعیین می‌کند و پیمانکار متعهد می‌شود که پروژه را با مشخصات فنی تعیین شده و در مدت زمان مشخص، اجرا کند.
برای اجرای این نوع قرارداد، باید مراحل زیر را طی کرد:
انعقاد قرارداد:
در این مرحله، باید قرارداد بین کارفرما و پیمانکار منعقد شود. در این قرارداد، باید مشخصات فنی پروژه، قیمت هر متر مربع زیربنا، مدت زمان اجرای پروژه و سایر موارد مربوطه ذکر شود. همچنین، باید شرایط پرداخت پیش پرداخت، اقساط، تضمین حسن انجام کار و فسخ قرارداد نیز در قرارداد مشخص شود. قرارداد باید توسط طرفین قرارداد امضا و مهر شود.
تحویل زمین به پیمانکار:
در این مرحله، باید زمین مورد نظر برای ساختمان به پیمانکار تحویل داده شود. تحویل زمین باید با صدور مدرک معتبر و قابل اثبات انجام شود. مثلا، می‌توان از حکم قضایی، سند رسمی، تحویل موقت و غیره استفاده کرد. تحویل زمین باید در قرارداد ثبت شود
آماده سازی زمین:
در این مرحله، باید زمین را برای اجرای پروژه آماده کند. این کار شامل تسطیح زمین، گودبرداری، تثبیت زمین، احداث سازه‌های موقت و غیره است. آماده سازی زمین باید طبق مشخصات فنی تعیین شده در قرارداد انجام شود. همچنین، باید از رعایت استانداردهای ایمنی و بهداشتی در این مرحله اطمینان حاصل کرد.
اجرای پروژه:
در این مرحله، باید پروژه را طبق مشخصات فنی تعیین شده در قرارداد، اجرا کند. این کار شامل احداث سازه‌های اصلی و فرعی ساختمان، نصب تاسیسات، انجام کارهای نازک کاری و تزئینات و غیره است. اجرای پروژه باید با رعایت کیفیت و استانداردهای مربوطه انجام شود. همچنین، باید از پیشرفت کار و رفع نواقص در طول اجرای پروژه گزارش داده شود.
تحویل پروژه به کارفرما:
در این مرحله، باید پروژه را به کارفرما تحویل داده شود. تحویل پروژه باید با صدور مدرک معتبر و قابل اثبات انجام شود. مثلا، می‌توان از گواهی تحویل نهایی، گواهی تایید کیفیت، گواهی رعایت استانداردها و غیره استفاده کرد. تحویل پروژه باید در قرارداد ثبت شود.
با توجه به مطالب گفته شده، می‌توان گفت که قرارداد براساس مترمربع زیربنا، یکی از انواع قراردادهای پیمانکاری است که مراحل خاص خود را دارد. بنابراین، در اجرای این نوع قرارداد، باید مراحل مذکور را به دقت طی کرد تا از بروز مشکلات و اختلافات جلوگیری شود و حقوق و تعهدات طرفین قرارداد به طور منصفانه انجام شود.
سخن پایانی:
در این مقاله، به چگونگی قرارداد براساس مترمربع زیربنا و نکات مهم در تنظیم و اجرای این نوع قرارداد پرداختیم. دیدیم که این نوع قرارداد مزایا و معایب خاص خود را دارد و برای پروژه‌های ساختمانی با متراژ محدود مناسب است. همچنین، دیدیم که در تنظیم و اجرای این نوع قرارداد، باید مشخصات فنی پروژه، قیمت هر متر مربع زیربنا، مدت زمان اجرای پروژه و سایر موارد مربوطه را به طور دقیق در قرارداد ذکر کرد و از رعایت کیفیت و استانداردهای مربوطه در طول اجرای پروژه اطمینان حاصل کرد.
از اینکه صبورانه تا انتهای مطالب با ما همراه بودید از شما متشکریم
