قرارداد پیمانکاری یک نوع قرارداد اجرایی است که در آن یک طرف قرارداد (پیمانکار) متعهد می‌شود کاری را برای طرف دیگر (کارفرما) انجام دهد و در مقابل آن حق الزحمه دریافت کند. قرارداد پیمانکاری می‌تواند به صورت کلید در دست یا بهای تمام شده باشد. در قرارداد کلید در دست، پیمانکار مسئولیت انجام کار را از ابتدا تا انتها بر عهده دارد و کارفرما فقط نظارت بر کیفیت و مطابقت کار با شرایط قرارداد دارد. در قرارداد بهای تمام شده، پیمانکار فقط مسئولیت انجام بخشی از کار را بر عهده دارد و کارفرما مسئولیت تهیه مصالح و تجهیزات و نظارت بر کار را دارد.
موضوعات قرارداد پیمانگاری
قرارداد پیمانکاری می‌تواند شامل موضوعات مختلفی باشد مانند:
- قراردادهای ساخت و ساز: در این نوع قرارداد، پیمانکار متعهد می‌شود ساختمان، راه، پل، تونل، سد و غیره را برای کارفرما احداث کند.
- قراردادهای نصب و راه اندازی: در این نوع قرارداد، پیمانکار متعهد می‌شود تجهیزات، ماشین آلات، سیستم‌های الکترونیکی و غیره را برای کارفرما نصب و راه اندازی کند.
- قراردادهای تعمیر و نگهداری: در این نوع قرارداد، پیمانکار متعهد می‌شود ساختمان، تجهیزات، ماشین آلات و غیره را برای کارفرما تعمیر و نگهداری کند.
- قراردادهای خدمات مشاوره‌ای: در این نوع قرارداد، پیمانکار متعهد می‌شود خدمات مشاوره‌ای در زمینه‌های مختلف مانند مهندسی، حسابداری، حقوقی، بازاریابی و غیره را برای کارفرما ارائه کند.
ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی
ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی یکی از مواد مهم و کاربردی این قانون است که در مورد حق بیمه کارکنان پیمانکاران و مقاطعه کاران تبیین می‌کند. این ماده در هدف از تأمین اجتماعی کارگران و کارکنان مشمول قانون تأمین اجتماعی و حفظ حقوق آنها در برابر بیماری، مرگ، سانحه، بیکاری و سایر موارد مقرر در قانون نقش مهمی دارد.
ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی به شرح زیر است:
«کارکنان پیمانکاران و مقاطعه کارانی که برای انجام کارهای موقت و معینی که مدت آن از یک سال بیشتر نباشد، به استناد قراردادهای مکتوب یا غیرمکتوب، به صورت تکی یا گروهی، با کارفرمایان اصلی یا فرعی منعقد می‌شود، مشمول قانون تأمین اجتماعی هستند. حق بیمه این افراد براساس حق الزحمه یا دستمزد مقرر در قرارداد، محاسبه و توسط پیمانکار یا مقاطعه کار به صندوق تأمین اجتماعی پرداخت می‌شود. در صورتی که پیمانکار یا مقاطعه کار حق بیمه را پرداخت نکند، کارفرمای اصلی مسئول پرداخت آن خواهد بود.»
اهداف ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی
ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی دارای اهداف بسیار مهمی است که به قرار زیر است:
- تأمین اجتماعی کارکنان پیمانکاران و مقاطعه کاران که به دلیل موقت بودن و معین بودن کار، از پوشش قانون کار محروم هستند و در معرض خطرات مختلفی مانند بیماری، مرگ، سانحه، بیکاری و غیره قرار دارند.
- حفظ حقوق کارکنان پیمانکاران و مقاطعه کاران در برابر سوء استفاده یا تخلف پیمانکاران یا مقاطعه کاران یا کارفرمایان اصلی یا فرعی که ممکن است حق الزحمه یا دستمزد آنها را پرداخت نکنند یا حق بیمه آنها را به صندوق تأمین اجتماعی واریز نکنند.
- ایجاد تعادل و عدالت در بین کارکنان پیمانکاران و مقاطعه کاران و سایر کارکنان مشمول قانون تأمین اجتماعی که در شرایط مشابه کار می‌کنند و باید از خدمات و مزایای یکسانی برخوردار شوند.
شرایط و ضوابط ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی
شرایط و ضوابط ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی به قرار زیر است:
- کاری که انجام می‌دهند موقت و معین باشد. به این معنی که مدت زمان انجام کار از یک سال بیشتر نباشد و کار مشخص و قابل تفکیک از کارهای دیگر باشد.
- قراردادی که با کارفرما منعقد می‌کنند مکتوب یا غیرمکتوب باشد. به این معنی که حتی اگر قرارداد را به صورت شفاهی یا ضمنی منعقد کرده باشند، همچنان مشمول ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی هستند.
- به صورت تکی یا گروهی کار کنند. به این معنی که اگر چند نفر به صورت گروهی یک قرارداد پیمانکاری یا مقاطعه کاری را منعقد کرده باشند، هر یک از آنها به صورت جداگانه مشمول ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی هستند.
- با کارفرمایان اصلی یا فرعی قرارداد منعقد کنند. به این معنی که اگر کارفرمای اصلی قرارداد را با پیمانکار یا مقاطعه کار منعقد کرده باشد و پیمانکار یا مقاطعه کار نیز قرارداد را با کارکنان خود منعقد کرده باشد، همه ی‌کارکنان مشمول ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی هستند.
نکات مهم و کاربردی در مورد ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی
- حق بیمه کارکنان پیمانکاران و مقاطعه کاران براساس حق الزحمه یا دستمزد مقرر در قرارداد محاسبه می‌شود. این حق الزحمه یا دستمزد می‌تواند به صورت روزانه، هفتگی، ماهانه یا به ازای هر واحد کار تعیین شود. در صورتی که حق الزحمه یا دستمزد مقرر در قرارداد کمتر از حداقل دستمزد قانونی باشد، حق بیمه براساس حداقل دستمزد قانونی محاسبه می‌شود.
- -حق بیمه کارکنان پیمانکاران و مقاطعه کاران توسط پیمانکار یا مقاطعه کار به صندوق تأمین اجتماعی پرداخت می‌شود. این حق بیمه شامل سهم کارفرما و سهم کارکنان است که به نسبت‌های مقرر در قانون تأمین اجتماعی تعیین می‌شود. در صورتی که پیمانکار یا مقاطعه کار حق بیمه را پرداخت نکند، کارفرمای اصلی مسئول پرداخت آن خواهد بود. این مسئولیت به معنای این است که کارفرمای اصلی می‌تواند از پیمانکار یا مقاطعه کار مطالبه کند یا از حقوق و دیون قابل تحصیل از آنها کسر کند.
- کارکنان پیمانکاران و مقاطعه کاران از خدمات و مزایای تأمین اجتماعی مانند درمان، بازنشستگی، معلولیت، مرگ، بیکاری و غیره برخوردار می‌شوند. این خدمات و مزایا براساس قوانین و مقررات مربوط به تأمین اجتماعی تعیین و ارائه می‌شوند. برای دریافت این خدمات و مزایا، کارکنان پیمانکاران و مقاطعه کاران باید شرایط لازم را داشته باشند مانند داشتن کارت بیمه، داشتن مدت کارکرد کافی، داشتن مستندات مورد نیاز و غیره.
- کارکنان پیمانکاران و مقاطعه کاران می‌توانند در صورت بروز اختلاف یا انتقاد یا شکایت از پیمانکار یا مقاطعه کار یا کارفرمای اصلی یا فرعی یا صندوق تأمین اجتماعی، از طریق راه‌های قانونی اقدام کنند. این راه‌ها می‌توانند شامل مراجعه به دفاتر تأمین اجتماعی، دادگاه‌های تأمین اجتماعی، دادگاه‌های عمومی، سازمان بازرسی کار و غیره باشند.
نتیجه گیری
قانون ۳۸ تامین اجتماعی در مورد قراردادهای پیمانکاری شرایط خصوصی و عمومی قرار داده است تا گارفرمایان و پیمانکاران آنها را اجرا کنند و مشکلات بسیار زیاد قراردادهای پیمانکاری تا حدودی حل گردد. امیدواریم از مقاله فوق استفاده برده باشید. از توجه شما صمیمانه سپاسگزاریم
